Opis
Zwyczaj wdychania rozpuszczalników
organicznych stosowanych do rozpuszczania kauczuku, farb, lakierów, klejów,
tworzyw sztucznych, itp. rozpowszechnił się pod koniec lat sześćdziesiątych
w Stanach Zjednoczonych, głównie wśród dzieci i młodzieży z raczej biednych
środowisk miejskich. W Polsce, tak jak i w innych krajach, po ten rodzaj
narkotyków najczęściej sięgają dzieci i młodzież.
Łatwa dostępność do wziewnych środków
odurzających bierze się z dwóch powodów:
-
większość z nich jest legalna i w związku
z tym pozostaje w ciągłej sprzedaży
-
cena ich jest relatywnie niska w stosunku
do innych substancji odurzających
Wiele produktów, w które zaopatrzone
jest każde gospodarstwo domowe zawiera rozpuszczalniki mogące służyć jako
środki odurzające.
Powrót do spisu treści
Substancje aktywne
Wachlarz stosowanych substancji jest
bardzo szeroki - od benzyny i gazu turystycznego, poprzez kleje i rozpuszczalniki,
farby i lakiery, do dezodorantów i środków piorących. W produktach tych
występują związki chemiczne takie, jak octany alifatyczne, toluen, benzen,
ksylen, aceton, cykloheksan, tetrachlorek węgla, trichloroetylen, acetan
amylu, chlorek metylenu i wiele innych.
Powrót do spisu treści
Działanie fizjologiczne
Tak zażywane substancje chemiczne
już po kilku głębokich wdechach (w ciągu kilkunastu sekund) przedostają
się do układu krwionośnego, a następnie powodują gwałtowne uczucie
euforii.
Większość ze stosowanych w ten sposób
środków powoduje zburzenia świadomości, które charakteryzują się:
-
euforią z tendencją do fantazjowania
-
omami i halucynacjami
-
zamglonym widzeniem
-
dzwonieniem w uszach i nadwrażliwością
na światło
Oprócz wyżej wymienionych nieco później
występują takie objawy, jak:
-
bóle głowy
-
niezborność ruchowa i spowolnienie
-
zamazanie mowy
Odurzeniu towarzyszy przyspieszenie
akcji serca i nieregularny oddech. Mimo że doznania szczytowe trwają zaledwie
od kilku do kilkunastu minut - niektóre z wyżej opisanych objawów mogą
utrzymywać się nawet do godziny od inhalacji, a po ich ustąpieniu następuje
zwykle senność, przygnębienie i znieruchomienie, w skrajnych wypadkach
nawet stupor.
Powrót do spisu treści
Formy występowania
i sposoby przyjmowania
Substancje te przeważnie są w postaci
płynnej, a stosowanie ich przyjmuje najróżnorodniejsze formy. Często
są one wylewane na szmatkę, chusteczkę i przykładane do nosa, a
następnie wdychane. Mogą być również wdychane przez usta, co ponoć
jest "wydajniejsze". Najpopularniejszym sposobem przyjmowania wziewnych
substancji odurzających jest wdychanie oparów z worka foliowego,
tak aby obejmował on nos i usta lub po założeniu go na głowę.
Powrót do spisu treści
Właściwości uzależniające
Oprócz wysokiego ryzyka uzależnienia
psychicznego lotne środki odurzające mogą powodować w niektórych przypadkach
uzależnienie fizyczne, którego wyrazem są objawy zespołu abstynencyjnego.
Pobudzenie, drażliwość, zaburzenia snu i utarta łaknienia
- to objawy zespołu abstynencyjnego, pojawiającego się u niektórych uzależnionych.
Objawy te szczególnie dotyczą długotrwałego nadużywaniu toluenu.
Powrót do spisu treści
Zewnętrzne oznaki
używania
-
wyraźny zapach rozpuszczalników
-
zaburzenia mowy (mowa zamazana, bełkotliwa)
-
zapalenie spojówek
-
nieporadność ruchowa
-
gadatliwość
-
nadwrażliwość na światło
-
katar lub krwawienie z nosa
-
kichanie i kaszel
-
ożywienie i podniecenie
U osób, które inhalują środki wziewne
regularnie i przez dłuższy czas mogą w okolicach nosa i ust występować
krosty i wrzody, na wargach - pęknięcia.
Na co należy zwrócić uwagę
-
tuby kleju, smary
-
torebki plastikowe z klejem
-
pojemniki, chusteczki
Nazwy slangowe
-
solwent, rozpuchol, budzio
Powrót do spisu treści
Szczególne zagrożenia
i niebezpieczeństwa
-
Przewlekłe stosowanie wziewnych substancji
odurzających, w zależności od rodzaju związku chemicznego, intensywności
wąchania, częstości i czasu inhalacji doprowadzić może do wielu schorzeń.
-
Długotrwałe odurzanie się środkami inhalacyjnymi
prowadzi do poważnych uszkodzeń wątroby i nerek.
-
Niektóre z tych środków uszkadzając
szpik kostny zaburzają wytwarzanie komórek krwi co prowadzi do anemii,
nierzadko nieodwracalnej.
-
Szczególnie narażonym, przy długotrwałym
używaniu substancji lotnych, narządem jest mózg. Często w takich
przypadkach dochodzi do tzw. zespołu organicznego, charakteryzującego
się zaburzeniami pamięci i intelektu. Nierzadko osoby stale
używające tych środków mają zaburzenia koordynacji ruchowej, których
widocznym efektem jest charakterystyczny chód.
-
Stosowanie wielu lotnych substancji
odurzających bez wątpienia może prowadzić do zgonu.
-
Butan - gaz do zapalniczek -
powodując silne opuchnięcie gardła niesie niebezpieczeństwo uduszenia.
Tak dochodzi do ponad połowy zgonów wywołanych używaniem lotnych substancji
odurzających.
-
Zaburzenia rytmu pracy serca
aż do całkowitego zatrzymania to ryzyko stosowania aerozoli
i nie tylko, gdyż dużo lotnych substancji odurzających powoduje niemiarowość
i zmniejsza wydolność pracy serca.
-
Do śmierci może również dojść na skutek
urazów będących następstwem niebezpiecznych zachowań. Znane są przypadki
spalenia (w związku z równoczesnym paleniem papierosów), uduszenia
(gdy dochodzi do utraty przytomności podczas wdychania z torebki nałożonej
na twarz) czy wreszcie wypadków w ruchu ulicznym (w wyniku nie dających
się przewidzieć zmian w zachowaniu).
Strona opracowana w oparciu
o materiały udostępnione dzięki uprzejmości
Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie
oraz Polskiej Sieci Redukcji Szkód.
Powrót do strony
głównej
(c) Narkotyki i TY